ఈ నెలంతా మా మనవడు చి.అగస్థ్య తోనే గడిపాను. వాడి పుట్టినరోజూ, ఆ తరువాత మా మనవరాలు చి.తాన్యా పుట్టినరోజూ, ఆ మధ్యలో మా డాక్టరు స్నేహితులు వారి కూతురితో రావడం, ఈ వారంలో మా అబ్బాయికి స్కూల్లో ఇంగ్లీషు చెప్పిన మాస్టారు భార్య, డాక్టరీ చదువుతున్న కూతురితో రావడం, రెండు రొజులక్రితం మా అల్లుడు చి.విశాల్ పుట్టినరోజూ, అన్నీ పూర్తిచేసికుని మేముండే ఇంటికి చేరాము. ఓ నెలరోజులపాటు, ఇల్లు తాళంపెట్టుంచేస్తే ఎలా ఉంటుందో తెలుసుగా! మధ్యమధ్యలో మావారు వచ్చినా, ఏదో తన టపాలు వ్రాసుకోవడంలో బిజీగా ఉంటారుకానీ, ఇంట్లో పనులేం ఉన్నాయి చేయడానికీ అంటారు! చెయ్యాలని ఉండాలేకానీ, పన్లే ఉండవా మరీ చిత్రం కానీ,ఓ చీపురేస్తే, మరీ అంతగా దుమ్ముకొట్టుకుపోదుగా,పొనీ బూజులాటివేమైనా ఉంటే ఒకసారి,దులిపేస్తే సరిపోతుంది. అబ్బే అలాటివెక్కడ తడుతాయీ? మర్చిపోయానండోయ్, ఈ మధ్యలో అక్కడితో అవలేదుగా, ఇంకో రోజు మా తాన్యాకి స్కూల్లో ప్రోగ్రాం ఉండడం, దానికి ఆదిత్యని తీసికెళ్ళకపోవడం తొ, మావారు వాడితో గడపడానికి వెళ్ళారు.ఏమిటో ఈ గొడవంతా ఏమిటీ, మీరేం చేసుకుంటే మాకెందుకూ అంటారా, అదే మరి ఈవేళ 'మా' టి.వీ. లో 'జయప్రదం' కార్యక్రమం లో శ్రి విశ్వనాథ్ గారితో పరిచయ కార్యక్రమం బావుంది. అందులో 'సిరిసిరిమువ్వ' గురించి చెప్తూంటే, నా దగ్గర ఉన్న ఓ 'సిరిసిరిమువ్వ' గుర్తొచ్చింది! అదేమీ పేద్ద విషయం కాదనుకోండి,పోలికలు మాత్రం చాలా ఉన్నాయి.ఆ సినిమాలో జయప్రద లాగే, పాపం దీనిక్కూడా సౌండు లేదు!మరేం లేదు, నా సెల్ ఫోను!అదేం ఖర్మమో,మా అగస్థ్య ఒకరోజూ దానితో ఆడుకుంటూ,సరదాపుట్టి విసిరేశాడు!అమ్మవారు,ఖండాలుగా అష్టాదశ స్థానాల్లో పడ్డారుట, మరీ అంతకాదుకానీ, మూడు ముక్కలుగా పడింది నా ఫోను.మా కోడలు,దొరికినన్ని భాగాలు తీసి, ఏదో ఎసెంబుల్ చేసింది. ఏమిటో,అప్పటినుంచీ నా బుచ్చి ఫోను మ్రోగడం మానేసింది.పెర్మనెంటు vibration mode లో సెటిల్ అయిపోయింది! అదృష్టం బాగుండి చూసుకున్నానా సరే, లేకపోతే అంతే సంగతులు!మాశ్రీవారు బయటకు వెళ్ళినప్పుడు, ఎక్కడున్నారో, ఎప్పుడు ఇంటికి వస్తారో ఫోను చేస్తూంటారు. అదేమీ నామీద ప్రేమనుకోకండి, ఆయనొచ్చేటప్పటికి కుక్కరు పెట్టేయమనీ! ఈ మధ్యన, నా సిరిసిరిమువ్వ ధర్మమా అని, ఆయన ఫోను చేసినా రింగు వినిపించడం మానేసి సుఖ పడ్డాను! ఇంక ఆయన ఇంటికొచ్చి, అన్నిసార్లు ఫోను చేసినా తియ్యలేదే,బయటకేమైనా వెళ్ళావా అనడం. నేనెక్కడికి వెళ్తానూ వేషాలు కాపోతే? ఆ దిక్కుమాలిన ఫోను మోగదూ, అది ఎప్పుడు మోగుతుందో చూస్తూ కూర్చోడానికి, నాకేమీ ఇంకో పని లేదా ఏమిటీ?అదండి నా సిరిసిరిమువ్వ విషయం!ఎప్పుడో తీరికున్నప్పుడు, కొత్త ఫోనోటి కొనిపెడితే, ఆయనకే ఉపయోగం. లేకపోతే నాకేం?
మా మనవడు చి.ఆదిత్య స్కూల్లో Grandparents day జరిగితే, దానికోదానికి వెళ్ళాము. ఒకరోజు చి.నవ్య కి స్కూల్లో ఏదో ప్రోగ్రాం ఉంటే, అక్కడికి చి.అగస్థ్య ని తీసికెళ్ళడానికి వీలులెకపోతే, నాతోనే ఉన్నాడు. మావారేమో, ఏదో మిస్టరీ షాపింగుకి వెళ్ళారు,ఇంక ఆరోజంతా అగస్థ్యతోనే ఉన్నాను.ఆ సాయంత్రానికి ఇంటికి వచ్చినా, మర్నాడు ఆదివారం, మా అబ్బాయి బయటకు వెళ్ళాడని, మా శ్రీవారు, మా ఇంటికి వెళ్ళి అక్కడే కోడలుకి తోడు గా ఉండి, అబ్బాయి వచ్చిన తరువాత వచ్చారు.
ఒకేఊళ్ళో కూతురూ కొడుకూ ఉండి వాళ్ళకు ఇద్దరేసి పిల్లలూ,ఉంటే అర్ధం అవుతుంది.మేమేదో ఘనకార్యం చేసేశామని కాదూ, వంట్లో ఏదో కొద్దిగా ఓపికుంది కాబట్టి, వాళ్ళడిగినప్పుడల్లా వెళ్ళడం, పిల్లలతో కాలక్షేపం చెయ్యడం. దానికీ అదృష్టం ఉండాలిగా మరి.మా అగస్థ్యేమో నన్ను వదలడు, ఇంకా ఎంత, మొన్ననే ఏడాది నిండింది.ఒక్కొక్కప్పుడు వాడితో సమానంగా ఆడడం కొంచం కష్టమే అనుకోండి.ఇదివరకు మా పై ఇద్దరి మనవరాళ్ళనీ, మనవణ్ణీ అవసరాలు వచ్చినప్పుడు చూళ్ళేదూ? ఇదీ అలాగే. రేపు పెద్దయిన తరువాత వాళ్ళకి గుర్తే ఉందదు!వాళ్ళేమిటీ, పిల్లలకి మాత్రం గుర్తుంటుందా? అక్కడికి వాళ్ళే, తమ పిల్లల్ని ఎంతో ప్రేమగా పెంచుకుంటూంటామనుకుంటారు కానీ, ప్రతీ తల్లీ తన పిల్లల్ని అలాగే పెంచుతుంది. ఎవరి తాహతుని బట్టి వారు పెంచుతారు. ఇప్పుడు పిల్లో పిల్లాడో పుట్టినప్పటినుండీ, ఫుటోలూ, వీడియో లూ కావలిసినన్ని documentary evidence లూ మరి. రేపు పెద్దైన తరువాత, ఆ తల్లితండ్రులూ, పిల్లలూ చూసుకుని మురిసిపోవడానికి, మా రోజుల్లో ఏమున్నాయి?
' సిరిసిరి మువ్వ'
ఏం మగాళ్ళండి బాబూ...
మొన్న మా స్నేహితురాలు తన చిట్ పార్టీ చతుర్ శృంగీ కొండ మీద యిచ్చింది. సరే ఎలాగు మేము వెడదామనుకుంటున్నాము కదా అని మా వారితో కలసి ఉదయమే 10 గంటలకల్లా బయలుదేరి వెళ్ళి చీర, పసుపు, కుంకుమ యిచ్చి దర్శనం చేసుకొని నేను అక్కడే వుండి లలితా సహస్రం, లలితా చాలీసా చదువుకుంటూ కూర్చున్నాను. మా శ్రివారు బాపు గారిచ్చిన బొమ్మ ఫ్రేమ్ కట్టించినది కలెక్టు చేసుకొందుకు వెళ్ళి పోయారు.పార్టీ మెంబర్సు వచ్చేది 12 గంటలు దాటిన తరువాత. ఈ లోపులో నేను చదువుకునేవి పూర్తి చేసికుని కాస్త అటూ యిటూ తిరుగుతూ గణేష్ మందిర్ పక్కన సిమెంట్ సోఫా మీద కూర్చున్న నాకు పక్కనే వున్న యిద్దరు మరాఠి స్త్రీల సంభాషణ , వినిపించిన దాన్ని బట్టి , వారి స్నేహితురాలికి మళ్ళి మనుమరాలని దానితో ఆమె నిరాశ పడిందని చెప్పుకుంటూ, అబ్బాయిలకి ఏ మాత్రం అమ్మాయి తీసిపోదని, అబ్బాయిలదిఏముందీ? అమ్మ ఆంచల్ నుండి బీవి కి ఆంచల్ లకి అంతేను, అంటూ ఏవో చెప్పుకుంటూ సేద తీరి కిందకి వెళ్ళిపోయారు.నేను పైకి దర్శనానికి వెళ్ళె భక్తుల్ని చూస్తూ కూర్చున్నాను. అందులో శ్రద్ధ గా వెళ్ళె అబ్బాయిల్ని చూసి( వాళ్ళ మాటల ప్రభావమొ ఏమిటో) నాకనిపించింది, నిజమే కదా వీళ్ళకో అదృష్టం, వీళ్ళకని జాతకం అల్లాంటివి ఏమీ వుండవు కదా!ముందర తల్లి కడుపు చలవ, ఆమె అదృష్టం, మంచితల్లిగా, వీరమాత ( జీజాబాయి), ఆదర్శతల్లిగా వుండే యోగం వుంటే అల్లాంటి పుత్రుడే పుడతాడు. ఆ తర్వాత భార్య తాళి గట్టిగా వుంటే ఆయురారోగ్యాలతో, వీరపత్నిగా, ఆష్టేశ్వర్యాలతో అనుభవించే నసీబ్ వుంటే అవి అన్నీ సమకూర్చకలిగిన మొగుడు గా వుంటాడు. గాడు సారీ! మగాడుగా అతనికి ఏముందండీ? అతనికంటూ ఓ నసీబ్ , ఓ జాతకం ఏమీ లేవే, మరి ఎందుకు విర్రవీగుతాడో తెలీదు. మాతృభూమి, మాతృదేశం, మాతృసంస్కృతి ,మాతృభాష, వీటిని మించినది ఏముందండీ,యివి గౌరవిస్తే మగవానికిఎక్కడయినా నీరాజనాలే కదా!చదువు కావాలంటే సరస్వతిని, శక్తి కావాలంటే దుర్గని, డబ్బులు కావాలంటే లక్ష్మి కి పూజలు చేస్తాడే, కనేందుకు అమ్మాయి అక్కరలేదు, ముసలితనంలోవున్న తల్లి ని మరచిపోతాడే, భార్య మక్కువలో పడి, ఏం, మగాడండీ? తల్లి నిజం. తండ్రి నమ్మకం అన్నారొకరు.తల్లే తొలి గురువు.తొలి మాట " అమ్మా" చిన్న దెబ్బ తగిలితే నోట వచ్చేది "ఆమ్మా".ప్రంపంచంలో చెడ్డ సంతానం వుంటుంది కానిచెడ్డ తల్లి వుండదంటారు. అమ్మాయి పెరిగి తల్లికి స్నేహితురాలవుతుంది, కాని అబ్బాయి తండ్రికి స్నేహితుడవుతాడంటారా? ఏమో, స్త్రీని స్త్రీ గౌరవించడం తెలుసుకోవాలి, చిన్నప్పటినుండి మగవాడికి తెలియబరచాలి. ఈ రోజు అమ్మాయే రేపటి అమ్మ. ఇంకో మగవానికి జన్మ యిచ్చే తల్లి.తన జీవితాన్ని యిచ్చి శక్తిమంతుడ్ని చేసే నారి. భార్యగా, తల్లిగా, చెల్లిగా, అక్కగా, బిడ్డగా,ఆత్మీయత పంచి యివ్వకలిగే కల్పవృక్షం. నా ఉద్దేశ్యంలో ఆడది మగవాడు లేకుండా జీవించగలదుకానీ మగవాడు ఆడది లేకుండా ఆనాధ అయిపోతాడు. ప్రొద్దుటే మావారు బయటకి వెళ్ళడంతో, కంప్యూటరు ఫ్రీగా ఉందని, ఆయన్ తిరిగివచ్చే లోపల ఈ టపా వ్రాశాను.ఇది చదివి,మా శ్రీవారు ఛుప్ అయిపోయారు.ఏమిటీ కోపంగా ఉన్నావా, లేక నిన్నటి 'జయప్రదం'లో కమల్ హాసన్ చెప్పినట్లు, కోపం వస్తేనే కానీ, క్రియేటివిటీ ఉండదనా అన్నారు! ఏం మగాళ్ళండి బాబూ !
నేనూ-నా ముక్కుపుడకా..
అదేమిటో,ముక్కు కుట్టించుకోవడం అంటే చాలా భయం నాకు. ఎప్పుడో ఒకసారి, మేము పూనాలో శ్రీమతి ఎం.ఎస్. సుబ్బులక్ష్మి గారి కచేరీకి వెళ్ళాము. ఆవిడని చూస్తూ, ఆవిడ పాట వింటూంటే, ప్రపంచం లో ఇంకెమీ అఖ్ఖర్లేదనిపిస్తుంది. నాకు కర్ణాటక సంగీతంలో అంత అభిరుచి ఏమీ లేకపోయినా, మాశ్రీవారికి ఉన్న అభిరుచి ధర్మమా అని, పూనా ( ప్రస్తుత పూణె) లో ఆరోజుల్లో జరిగే, ప్రతీ సంగీత కచెరీకీ వెళ్ళేదాన్ని.వెళ్ళగా, వెళ్ళగా నాకూ కర్ణాటక సంగీతం అంటే అభిమానం వచ్చేసింది. కానీ, ఈ కొత్తగా తెచ్చుకున్న అభిమానం, నాకు 'కష్టాలు' తెస్తుందనుకోలేదు! ఆ తరువాత ఎప్పుడో, 1980 లో అనుకుంటా, ఒకసారి, శ్రీమతి సుబ్బులక్ష్మి గారి కచేరీకి వెళ్ళినప్పుడు, మా శ్రీవారు,'చూశావా అమ్మ (అంటే ఎమ్.ఎస్)గారి ముక్కు మీది పుడక ఎంతలా మెరుస్తూందో, అసలు ఆవిడ మొహానికే అందం వచ్చేసింది, స్త్రీ అంటే అలాగ ఉండాలీ, వగైరా వగైరా అనడం మొదలెట్టారు. ఓరినాయనో, ఈ లెక్చరు ఎక్కడికి తీసికెళ్తుందో అని భయ పడిపోయాను. తీరా అనుకున్నంతా అవనె అయింది, 'ఏమిటోయ్, ముక్కు కుట్టించుకోకూడదూ నువ్వుకూడా, ఓ మంచి ముక్కు పుడక కొంటానూ, నీ మొహం కూడా వెలిగిపోతుందీ..'అన్నారు. మొత్తానికి లక్ష్మీ రోడ్డుకెళ్ళి, ముక్కు కుట్టించేసికున్నాను.అక్కడ ముక్కు కుట్టి ఓ బంగారంతీగ చుట్టారు. మా అమ్మగార్కి " అష్టవర్షే భవత్ కన్యే" లా కాకపోయినా ఎనిమిదో తరగతి చదువుతున్నపుడే పెళ్ళి ఐపోయి అత్తవారిటింకి వెళ్ళినపుడు ఎవరో అన్నారుట,పెద్ద అవధానుల గారి అమ్మాయీ, ముక్కు కుట్టకుండానే ఎలా పెళ్ళి చేశారబ్బా? అంతే అభిమానం పొడుచుకొచ్చి ఎప్పుడో కుట్టించుకున్నా ముక్కు పూడుకుపోయిన చోట రాత్రికి రాత్రి సూది దారంతో తనకి తనే పొడుచుకుందట. తెల్లవారిన తరువాత మా తాతగారు ఇన్ఫెక్షన్ అవకుండా ఇంజెక్షన్ యిప్పించారట. ఆవిడ కూతుర్ని నేను కనీసం అవకాశం వచ్చినపుడు కుట్టించుకోబోతే ఎలాగా? నా పెళ్ళికే కుట్టిద్దామనుకున్నారు,మా మావ గారు కల్పించుకొని పెళ్ళికి సమయం ఆట్టే లేదు, అలాటివేమీ పెట్టుకొకండన్నారు.భామా కలాపంలొ కూడా దీనిమీద ప్రస్తావన వుంది. మగని ప్రేమకి ముక్కుపుడక ఓ గుర్తు. నువ్వు కూడా కుట్టించుకొని రాజాని ఇంప్రెస్ చేసేయ్. అంటే, అయ్యబాబోయ్! అనేసింది. ఆ తరువాత కుట్టించుకుందో లేదో తెలీదు. అలాగా ఎర్రరాయితో మొదలుపెట్టి మెల్లిగా స్క్రూది చిన్నది పెట్టుకొని, సమయం వచ్చినప్పుడల్లాగా ఎప్పుడు మాటా మాటా వచ్చినా సరసంగానో విరసంగానో మొత్తానికి అక్కడేకే వచ్చేది. మీ కోసం నేను ముక్కుకూడా కుట్టించుకున్నాను. అయినా నేనంటే అస్సలు ప్రేమే లేదూ, అంటూ ముక్కు ఎగపీల్చేసేదాన్ని.సంపెంగలాంటి ముక్కు కాకపోయినా మీ కోసం నేనంత త్యాగం చేసాను అనే ఫీలింగు కలిగించేలా చేశాననేవారు!.అసలేంటంటే వజ్రపు ముక్కు పుడక చేయిస్తానన్నారుకదా, ముక్కు కుట్టించుకుంటే , అది అడగలేను. మా ఆర్ధిక పరిస్తితులు తెలుసు కదా!అలా అదో టైమ్ పాస్. మేము వరంగావ్ లో వున్నపుడు ఆంధ్రా వెళ్ళి వస్తున్నపుడు,ఓ చక్కని చిన్న వజ్రంతో బంగారంతో దిట్టంగా వున్న ముద్దు గొలిపె ముక్కెర తెచ్చి యిచ్చారు.చాలా బాగుంది కదా ముచ్చటగా పెట్టుకుందామని ప్రయత్నిస్తే పట్టదే, దాని గొట్టం యింతలావున వుంది.ఎలా? పెట్టుకోకపోతే తెచ్చిన తరువాత కూడా ఎందుకు పెట్టుకోలేదంటారు?చెబుదామంటే అభిమానం.మొత్తనికి శీల తిప్పేసి పెట్టేసుకున్నాను.అది చర్మంలోకి దూరిపోయిందో ఏమో తెలీదు, అసలు అటు ఇటు తిరిగేదేకాదూ,కొన్నాళ్ళు నొప్పి పెట్టి నొప్పి తగ్గింది కాని అది కదిలేదేకాదూ. తీసే ప్రశ్నే లేదు, ఆపరేషను సమయంలో కూడా అదిరాదు,ప్రయత్నించకండీ, మా వారి ప్రేమంత గొప్పదది అని చెబుతుండెదాన్ని.
తీగతో చుట్టించుకున్న వారానికే మా నాన్నగారిదగ్గరనుండి ఉత్తరం, మా చెల్లెలు పెళ్ళని, అయ్యబాబోయ్! ఈ తీగతో ఏలాగా వెళ్ళడం అనుకొని ఎర్రరాయితో నక్షత్రాకారంలోవున్న తీగ ముక్కుపుడక కొనుక్కోని తీగ కట్ చేయించి అది బలవంతంగా పెట్టుకొని పెళ్ళికివెళ్ళివచ్చేసరికి ఇంత లావున ముక్కు ఎర్రబడిన మొహంతో, విపరీతమైన నొప్పితో చాలా బాధ పడిపోయాను. మళ్ళీ ఖడ్కీ బజారు వెళ్ళి దాన్ని బలవంతంగా తీయించుకొని మందులు క్రీములు వాడి తగ్గిన తరువాత ముక్కు రంధ్రం పూడుకుపోకుండా పొగాకు కాడ, నిమ్మముల్లు పెట్టుకుంటూ కొయ్యకండ రాకుండా కాపాడుకుంటూ వచ్చాను. మా స్నేహితురాలు లీల, ఎందుకండీ, యిన్ని తిప్పలు? చిన్నప్పుడైతే పరవాలేదు కానీ,' आ भैल मुझॅ मार्'లాగ ఇప్పుడెందుకు కుట్టించుకున్నారూ అని అడిగితే అసలు సంగతి అప్పుడు చెప్పాను. అయన అడిగారని కాదూ, అసలు నాకు కూడా చాలా చాలా యిష్టమని, తనకోసమంటూ చేయించుకొని బోలెడంతా ప్రేమ, వగైరా లాంటివి చాలా పొందవచ్చని, నోటికి చక్కెర ఎంత తీపో, ముక్కుకి ముక్కెర అంత అందమని, అలాటి ముక్కెరని భర్త దగ్గర పొందడం , అందులోను విన్నావుగా వజ్రపుముక్కుపుడక చేయిస్తానంటున్నారుకదా !
ఇప్పటికి అది అంతేనూ, మాశ్రీవారి ప్రేమ, ముచ్చట, ముక్కెర అన్ని గట్టివేను....( అలాగేఅనుకోవాలి కదా) ఇదండీ సంగతి
